vơi
Ngựa phi chắc có hồi quay cổ (1)
Thú dữ nên phòng lúc cắn người
(2)
Ngán ngẩm việc đời chi nói nữa
Bên đầm say hát, nhởn nhơ chơi"

~~~~~~~~~

1/ ứng nghiệm về sau nhà Lê khôi
phục
2/ ứng nghiệm nhà Trịnh giữ nhà
Lê
Sau khi nhà Lê bị Mạc Đăng Dung
-58 chiếm ngôi, con của
vị tướng triều Lê là Nguyễn
Hoàng Dụ trốn sang Lào, được
vua Lào cho nương náu ở xứ
Cẩm Châu, trấn Nam Phủ, tỉnh
Thanh Hóa. Năm Quý Tỵ (1532)
Nguyễn Kim lập con út vua Chiêu
Tông lên làm vua, gọi là Lê Trang
Tông. Để mưu đồ đại sự, Nguyễn
Kim -78 thu nạp kiện
tướng ở tỉnh Thanh Hóa là Trịnh
Kiểm, sau là rể của Nguyễn Kim.
Năm Canh Tý (1540), Nguyễn
Kim đem quân đánh chiếm Nghệ
An và thu phục luôn cả Thanh
Hóa. Nhưng bỗng dưng Nguyễn
Kim chết vì ngộ độc (1545), mọi
bình quyền về tay Trịnh Kiểm.
Việt Nam lúc bấy giờ bị chia đôi:
từ Sơn Nam trở ra thuộc nhà
Mạc, gọi là Bắc Triều. Từ Thanh
Hóa trở vào là khu vực của nhà
Lê hay gọi là Nam Triều.
Nguyễn Kim mất, để lại hai người
con trai là Nguyễn Uông và
Nguyễn Hoàng -88 cả
hai tuy còn ít tuổi nhưng đã bộc
lộ tài năng xuất sắc hơn người.
Trịnh Kiểm lo sợ cả hai sau này có
thể tranh giành địa vị với mình,
nên ngấm ngầm ngăn trở dù
Nguyễn Uông chỉ mắc một lỗi
nhỏ, Trịnh Kiểm cũng buộc
Nguyễn Uông phải chịu phép gia
hình. Nguyễn Hoàng thấy anh bị
hại, sợ đến lượt mình, liền cử
người kín đáo lên hỏi Trạng Trình.
Trạng không trả lời cụ thể, chỉ
đứng ngắm đàn kiến bò trên hòn
Non Bộ trước sân nhà và nói một
câu:


Hoành sơn nhất đái, vạn đại
dung thân.
Nghĩa là từ núi đèo ngang ở
Quảng Bình kia có thể yên thân
được muôn đời. Từ câu nói đó,
Nguyễn Hoàng nghiệm ra rằng
trạng Trình bày cho kế đi vào
phương Nam lập nghiệp. Từ năm
1558 Nguyễn Hoàng vội vàng
đến nói riêng với chị là bà Ngọc
Bảo xin Trịnh Kiểm cho vào trấn
phiá Nam, năm Mậu ngọ (1558)
đời vua Anh Tông Trịnh Kiểm tâu
vua cho Nguyễn Hoàng vào trấn
đất Thuận Hóa, phía Nam dãy
Hoành Sơn. Nhờ thế mà lập nên
cơ nghiệp của họ Nguyễn ở Đàng
Trong, truyền nối lâu dài.
Nguyễn Hoàng là người khôn
ngoan, có lòng nhân đức thu
dụng hào kiệt giúp dân cho nên
được lòng dân kính phục. Trấn
giữ đất Thuận Hóa, mở đầu cho
triều đình nhà Nguyễn từ từ khai
phá cho đến vùng đồng bằng
sông Cửu Long ngày nay. Ngoài
ra rất nhiều lời sấm được lưu
truyền qua dân gian nhiều lời bàn
diễn giải khác nhau như
câu: ” Cẩu vĩ trư đầu, xuất thánh
nhân ” ứng nghiệm vào việc vua
Gia Long lên ngôi từ -17
thống nhất sơn hà vào năm
Nhâm tuất ngày 02-05-1802. trải
qua 13 triều đại. Hoàng đế cuối
cùng Bảo Ðại trị vì từ 1929 và
thoái vị năm 1945.
Tương truyền Trạng Trình nói
trước nhà Mạc suy vong, ông đọc
hai câu thơ: “Cao Bằng tàng tại-
tam đại tồn cô” (nghĩa rằng rút
về đất Cao Bằng thì sẽ sống
thêm được ba đời nữa) con cháu
họ Mạc về đất Cao bằng tuy nhỏ
nhưng được 3 đời là Mạc Kính
Cung, Mạc Kinh Khoan và Mạc
Kinh Vũ. Dòng dõi họ Mạc bị bắt,
bị giết nhiều người đổi họ lưu lạc
khắp nơi để mưu cầu sự sống.
Trạng Trình có 3 người vợ và 12
người con (7 trai 5 gái) các con
trai đều có chức tước sau nầy.
Ông mất ngày 28 tháng 11 năm
Đinh dậu, niên hiệu Diên Thành
thứ 8 nhà Mạc (1585) hưởng thọ
94 tuổi. Theo sử sách Trạng trình
Nguyễn Bỉnh Khiêm là người có
công lớn đối với triều đình nhà
Mạc nên sau khi mất (1585) vua
Mạc Mậu Hợp ứng cử Ứng Vương
Mạc Đôn Nhượng, phụ chính triều
đình làm khâm sai cùng với văn
võ bá quan về dự lễ tang. Tháng
Giêng năm sau (1586), vua Mạc
ban cho làng Trung Am 3.000
quan tiền để lập đền thờ ông và
cấp 100 mẫu ruộng để lấy hoa lợi
dùng vào việc thờ cúng. Đền thờ
được dựng trên nền Giảng học –
Am Bạch Vân và tự tay nhà vua
đề biển ngạch: “Mạc Triều Trạng
Nguyên Tể Tướng Từ” (Đền thờ
Tể tướng Trạng nguyên Triều
Mạc). Trải qua những biến cố lịch
sử ngôi đền được trùng tu, xây
dựng lại nhiều lần vào các năm:
Vĩnh Hựu nguyên niên (Ất Mão
1735, đời vua Lê Ý Tông); Minh
Mạng thập tứ (1833). Ngôi đền
hiện nay được dựng lại vào năm
Mậu Thìn (1928) đời vua Bảo Đại.
Đến năm 1985, nhân kỷ niệm 400
năm ngày mất của ông, một lần
nữa đền lại được trùng tu làm
thêm nhà khách, hồ nước, cổng
đền, tường bao, đường vào
đền…
Trước khi qua đời, Trạng trình có
ghi vào gia phả và dặn con cháu
rằng: Bình sinh ta có tấm bia đá
sẵn và đã sơn kia. Khi ta mất rồi,
hễ hạ quan tài xuống phải để tấm
bia đá ấy lên nắp rồi lấp đất. Chờ
khi nào có khách tới viếng mộ và
nói rằng: “Thánh nhân mắt
mù” thì phải lập tức mời người ấy
vào nhà, yêu cầu họ đổi hướng
lại ngôi mộ cho ta. Nếu trái lời ta,
dòng dõi về sau sẽ suy đồi lụi bại
đấy. Con cháu nghe lời, làm y
như đã dặn. Nhưng chờ mãi đến
năm mươi năm sau, mới có người
khách đến nhìn mộ cụ một lúc rồi
nói: Cái huyệt ở đằng chân sờ sờ
thế kia mà không biết, lại tự đem
để mả thế này. Vậy mà thánh
nhân gì chớ, hoạ chăng là thánh
nhân mắt mù. Người trong họ
nghe được, chạy về báo với
trưởng tộc. Ông này vội vàng ra
đón người khách Tàu kia về nhà,
xin để xoay ngôi mộ kia lại. Ra đó
là một nhà phong thuỷ (Feng
Shui) trứ danh ở phương Bắc.
Ông ta sang là để đi tìm xem di
tích của Trạng, bấy lâu ông ta đã
nghe tiếng đồn. Khi nghe vị
trưởng tộc nói, ông ta sẵn lòng
làm ngay, và tự đắc cho rằng
mình giỏi hơn Trạng Trình. Ông ta
bảo: Không cần phải đem đi đâu